Skutki zawieszenia działalności gospodarczej

Dzień dobry.

Coraz więcej mamy zapytań od Państwa o możliwości zawieszenia działalności gospodarczej. W dużej mierze wynika to z obowiązku płacenia składki zdrowotnej. Poniżej przesyłamy skutki zawieszenia działalności w aspekcie podatkowo-składkowym. 

1) Skutki zawieszenia działalności gospodarczej

1. Podatki dochodowe
   1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
      Podatnik w czasie zawieszenia działalności jest zwolniony z obliczania i wpłacania ryczałtu (art. 21 ust. 1d ustawy o podatku zryczałtowanym).
      • Jeżeli w okresie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca uzyska przychód, jest z niego zwolniony.
      • Jeżeli przychód powstanie przed okresem zawieszenia, to przedsiębiorca jest zobowiązany do zapłaty zaliczki, nawet gdy termin zapłaty wypadnie na okres zawieszenia działalności.

      Ww. zasadę stosuje się również do podatników, będących osobami fizycznymi, którzy są wspólnikami spółki jawnej, jeżeli spółka ta zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej (art. 21 ust. 1e ustawę o Upodatku zryczałtowanym) UWAGA! Zasadę tę stosuję się jednak pod warunkiem, że podatnik będący wspólnikiem spółki jawnej, nie później niż przed upływem 7 dni od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o okresie zawieszenia wykonywania tej działalności.

   2. Skala podatkowy/podatek liniowy
      • Zwolnienie z obowiązku zapłaty zaliczek na podatek dochodowy (art. 44 ust. 10 i 11 ustawy o PIT).
      • środki trwałe nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie działalności gospodarczej; przerwa w amortyzacji trwa do końca miesiąca, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej.
   3. Karta podatkowa
      • Podmiot, który rozlicza się w formie karty podatkowej, nie ma obowiązku opłacania karty; jeśli okres zawieszenia nie obejmuje pełnego miesiąca, należy zmniejszyć kwotę podatku za dany miesiąc o 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień zawieszenia lub przerwy.

       

      UWAGA!

      Zawieszenie działalności gospodarczej nie zwalnia podatnika obowiązku złożenia zeznania rocznego, nawet jeśli okres zawieszenia działalności trwa cały rok podatkowy!

      Zeznanie należy złożyć nawet wtedy, gdy podatnik nie osiągnął w ciągu roku żadnego dochodu!

      W rocznym zeznaniu należy ująć wszystkie uzyskane w roku podatkowym przychody (również w okresie zawieszenia) oraz poniesione koszty.

   4. VAT
      • Czas zawieszenia działalności gospodarczej nie wpływa na status podatnika jako podatnika czynnego VAT.
      • Przedsiębiorcy będący czynnymi podatnikami VAT, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej, nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe dotyczące czasu zawieszenia działalności (art. 99 ust. 7a ustawy o VAT);
      • UWAGA! Zwolnienie ze składania deklaracji w okresie zawieszenia nie dotyczy:
        • podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
        • podatników importujących usługi lub kupujących towary – w zakresie których są podatnikami,
        • okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego,
        • okresów rozliczeniowych, za które podatnik ma obowiązek rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które ma obowiązek skorygować podatek naliczony (art. 99 ust. 7b ustawy o VAT)
      • gdy przedsiębiorca dokonuje w okresie zawieszenia działalności np. zbywa środki trwałe lub wyposażenie, jest zobowiązany do zapłacenia VAT i dokonania korekty podatku naliczoneg0
      • przedsiębiorca w okresie zawieszenia otrzyma fakturę VAT, która dotyczy zakupu sprzed zawieszenia wykonywania działalności, może odliczyć podatek naliczony i złożyć JPK.
      • Podatnik ma prawo na zasadach ogólnych do odliczenia VAT od zakupów towarów lub usług, które są dokonywane w trakcie zawieszenia działalności (interpretacja DKIS z dnia 13 września 2018 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.513.2018.1.KP; interpretacja DKIS z dnia 12 grudnia 2018 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.795.2018.1.ICZ); podatnik musi pamiętać o obowiązującym w tym zakresie ograniczeniu czasowym, wynoszącym 5 lat, licząc od początku roku, w którym to prawo powstało – podatnicy nie mają oni dowolności odnośnie do tego, w jakim terminie dokonają odliczenia (tj. w deklaracji za jaki okres wykażą oni w tym celu VAT naliczony).
      • UWAGA! Zgodnie z przeważającym poglądem podatnicy mają oni wybór, kiedy złożyć deklaracje z wykazaną kwotą naliczonego VAT za okresy zawieszenia działalności.

       

      Poszczególne deklaracje mogą być przez nich składane:

      1) na bieżąco w trakcie zawieszenia działalności lub

      2) dopiero po wznowieniu zawieszonej działalności podatnik może jednorazowo złożyć deklaracje za okres, w którym przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT.

       

      *Zasady odliczania VAT w deklaracjach składanych za okres zawieszenia działalności znajdą zastosowanie w przypadkach, gdy ta działalność została zawieszona na okres krótszy niż 6 kolejnych miesięcy.

      *Jeżeli okres zawieszenia działalności wynosił co najmniej 6 miesięcy, to podatnik co do zasady powinien zgodnie z art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy o VAT wykreślony z rejestru VAT do czasu wznowienia działalności nie będzie przysługiwało mu prawo do dokonywania odliczeń podatku z tytułu zakupów dokonywanych w okresie zawieszenia (art. 88 ust. 4 ustawy o VAT). Przedsiębiorca będzie mógł dokonać rozliczenia po wznowieniu działalności

      (będzie mógł złożyć deklaracje wstecznie, za okres jej zawieszenia, z wykazanym podatkiem naliczonym, jeśli prawo do tego odliczenia mu przysługiwało).

      UWAGA!

      ⎯ Przepisy ustawy o VAT przewiduje możliwość wykreślenia z rejestru VAT podatnika, który zawiesił działalność gospodarczą na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy (art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy o VAT).

       

      W takim przypadku, po wznowieniu działalności, zostanie on ponownie zarejestrowany, bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, odzyskując status, jaki posiadał przed dniem jej zawieszenia (art. 96 ust. 9g ustawy o VAT).

      ⎯ Podatnik utrzyma jednak status podatnika VAT czynnego mimo zawieszenia działalności na okres dłuższy niż 6 miesięcy, jeżeli:

      1) w okresie tego zawieszenia działalności podatnik będzie wykonywał czynności opodatkowane VAT oraz

      2) przed dniem zawieszenia działalności gospodarczej albo rozpoczęcia wykonywania takich czynności w okresie zawieszenia – powiadomi o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując okres, w którym będzie wykonywał te czynności (art. 96 ust. 9b ustawy o VAT).

       

      Jeżeli podatnik dopełni ww. obowiązki we wskazanym terminie to będzie mógł dokonywać odliczeń na takich zasadach jak podatnicy, którzy zawiesili działalność gospodarczą na okres krótszy niż 6 miesięcy.

      UWAGA!

      Jeżeli wcześniej doszło już do wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru czynnych podatników VAT, to będzie to możliwe dopiero po przywróceniu rejestracji na skutek zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego (art. art. 96 ust. 9b ustawy o VAT) albo na skutek wznowienia działalności, (art. 96 ust. 9g tej ustawy). Wówczas takiego odliczenia VAT przedsiębiorca będzie mógł dokonać składając deklaracje VAT za okres, w którym w którym przysługiwało mu prawo do odliczenia.

   5. Ubezpieczenia społeczne
      • W okresie zawieszenia działalności przez przedsiębiorcę brak jest obowiązku opłacania składek ZUS przedsiębiorca nie podlega ubezpieczeniu już od dnia zawieszenia działalności aż do dnia poprzedzającego dzień, kiedy zostanie ona wznowiona.
      • W trakcie zawieszenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca nie ma obowiązku składania do ZUS żadnych dokumentów rozliczeniowych (art.36a ust.3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

    

   UWAGA!

   Zawieszenie działalność w trakcie trwania miesiąca – składki na ubezpieczenia społeczne oblicza się proporcjonalnie do dni prowadzenia działalności gospodarczej. Składki są odprowadzane wyłącznie od okresu, w którym działalność rzeczywiście była wykonywana;

   Zawieszenie działalności w trakcie miesiąca wiąże się również z koniecznością złożenia w ZUS odpowiednich deklaracji, w których przedsiębiorca przedstawi rozliczone proporcjonalnie składki na ubezpieczenia społeczne.

    

   ⎯ Przedsiębiorca może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego i opłacać składki na ww. ubezpieczenia, jeżeli nie ma on innego tytułu do tych ubezpieczeń; przedsiębiorca może przystąpić do ww. ubezpieczeń w każdym momencie zawieszenia działalności gospodarczej.

   UWAGA! Zawieszenie działalności wyklucza jednak możliwość opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe.

   ⎯ Podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe ustalana jest w taki sposób, w jaki była ustalana przed zawieszeniem działalności.

   UWAGA! Prawo do ubezpieczenia zdrowotnego wygasa po 30 dniach od wygaśnięcia obowiązku ubezpieczeniowego, tj. po 30 dniach od zawieszenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca w okresie zawieszenia może więc

   1) dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny (np. z ubezpieczenia małżonka);

   2) zarejestrować się w urzędzie pracy i podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba bezrobotna;

   3) przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie pisemnego wniosku złożonego w NFZ (wówczas składkę opłaca się od zdeklarowanej kwoty, która nie może być niższa niż kwota przeciętnego wynagrodzenia).

    

2) Skutki wznowienia zawieszonej działalności gospodarczej

Po wznowieniu działalności gospodarczej podatnik wraca do rozliczenia podatków na takich samych zasadach, na jakich opodatkowywał przychód z działalności gospodarczej przed okresem zawieszenia (44 ust. 13 ustawy o PIT).

1. Podatki dochodowe
   1. Skala/ Podatek liniowy
      • dokonując obliczenia pierwszej po wznowieniu zaliczki na podatek, przedsiębiorca oprócz bieżących przychodów powinien również uwzględnić te przychody (np. ze sprzedaży składników firmowego majątku), które uzyskał w okresie, gdy jego działalność była zawieszona.
      • Zgodnie z przeważającym poglądem wznowienie odpisów amortyzacyjnych jest już możliwe począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło odwieszenie działalności gospodarczej;
      • Podatnik powinien stosować dotychczasową metodę amortyzacji, dokonywanej od tej samej wartości początkowej składnika majątku, co przed zawieszeniem.
      • Po wznowieniu działalności podatnik opłaca zaliczki na podatek dochodowy –za każdy miesiąc do 20. dnia kolejnego miesiąca.
      • Jeśli przedsiębiorca wznowił działalność w trakcie roku, przy wyliczaniu pierwszej zaliczki na podatek dochodowy musisz uwzględnić przychody uzyskane w okresie zawieszenia lub koszty uzyskania przychodu poniesione z czasu zawieszenia – można je też rozliczyć dopiero w zeznaniu rocznym.
   2.  Ryczałt
      •  Przychody powstałe podczas zawieszenia działalności gospodarczej, podlegają rozliczeniu w różnych terminach (art. 21 ust. 1g-1j ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).
      • Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych dotyczący okresu zawieszenia działalności w danym roku podatkowym, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić na rachunek urzędu skarbowego po wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej w terminie:
        • do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników rozliczających się miesięcznie;
        • do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników rozliczających się kwartalnie.

    

   UWAGA! W przypadku gdy wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje w roku następującym dwa lata po roku podatkowym, w którym rozpoczęto zawieszenie, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:

   1) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym, w którym zawieszenie rozpoczęto, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić w terminie do 28 lutego roku następnego;

   2) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym następującym po roku, w którym zawieszenie rozpoczęto, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić w terminie do 28 lutego roku następnego;

   3) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić w terminie:

   • 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu lub kwartale, w którym doszło do wznowienia działalności,
   • 28 lutego roku następnego – dotyczy to przypadków, gdy wznowienie działalności gospodarczej nastąpiło w ostatnim miesiącu bądź kwartale roku.
2. VAT
   • obowiązku składania deklaracji podatkowych – pierwszą deklarację VAT po odwieszeniu działalności takie podmioty zasadniczo powinny złożyć za ten okres rozliczeniowy, w którym ta działalność została wznowiona.
3. Ubezpieczenia społeczne
   • Po zgłoszeniu w CEIDG wznowienia działalności ZUS automatycznie otrzymuje o tym informację – przedsiębiorca nie musi składać dodatkowych dokumentów. Na tej podstawie ZUS dokonuje zgłoszenia płatnika składek i zgłoszenia do ubezpieczeń na zasadach sprzed zawieszenia.

    

   UWAGA! Automatyczne zgłoszenie do ubezpieczeń w ZUS działa tylko wtedy, gdy w trakcie zawieszenia nie nastąpiły zmiany, które mają wpływ na obowiązek ubezpieczeń lub wysokość składek.

   Przedsiębiorca musi samodzielnie zarejestrować się w ZUS w ciągu 7 dni od wznowienia działalności z nowymi kodami ubezpieczenia, jeśli w czasie zawieszenia:

   1) zakończył się okres korzystania z Ulgi na start albo preferencyjnych składek;

   2) zaczął pracować na etacie;

   3) nabył prawo do emerytury

   4) zmienił się tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń.

Pozdrawiam serdecznie

Roma Kamrowska